Sa takie miejsca, o których się ‚po prostu’ wie, a są takie, o których istnieniu trzeba się dowiedzieć i do tej kategorii zaliczyłabym tytułowe Swołowo.
To nieduża wieś, położona w bok od Słupska, na uboczu, na które trudno trafić, chyba że przypadkiem.
Albo, jak my za przewodnikiem z serii ‚Polska niezwykła’ – nieocenionym, nie wszystkim jeszcze znanym, a znakomitym, zapewniam!
Zacytuję za wikipedia.pl:
„Jest to jedna z najciekawszych historycznie wsi na Pomorzu, uznana za Europejską Wieś Dziedzictwa Kulturowego i stolicę „Krainy w Kratę„. Znajdują się tu zachowane obiekty budownictwa szkieletowego (ryglowego) z początków XIX wieku, typowego dla bogatych pomorskich zagród chłopskich.
Zabudowa wsi to wzorcowy przykład pomorskich owalnic, których planowe zakładanie odbywało się we wczesnym średniowieczu. Główną oś planu owalnicowego, utworzono równolegle do kierunku płynącego przez wieś strumienia. Na cieku zwanym Zieloną Strugą spiętrzono wodę i utworzono mały staw, który pełnił przez wieki funkcje gospodarcze i rekreacyjne.
Plac owalnicy, wraz z kościółkiem i stawem, jest płaski, a otoczenie tworzą łagodne zbocza doliny; fakt ten wykorzystano przy okazji komponowania zabudowy zagród i koncepcji rozłogów pól. Domy mieszkalne zajmują najwyżej położone tereny, zamykając zagrody od zewnątrz.”
O wsi zaczęło się mówić w latach 90-tych ubiegłego wieku, choć już wcześniej wzbudzała zainteresowanie etnografów, jednak ówczesne władze niechętnie patrzyły na próby ratowania spuścizny po niemieckich przodkach.
Częściowo odnowiona, zaczyna znów niszczeć – tu zacytuję opracowanie ze strony muzeum:”
Swołowo w ostatnich latach coraz bardziej niszczeje i zmienia swój charakter, starsi gospodarze zdali ziemię, a młode pokolenie wsi w większości wyjechało do pracy na zachód Europy.Część domostw(..) ulega szybkiej dewastacji, będąc nieużytkowanymi.”
Rzeczywiście, widać zarówno zadbane, piękne obiekty, jak i te popadające w ruinę, zaniedbane.
Ale że wieś jest objęta patronatem unijnym, to jest szansa, że wielu zagrodom przywrócony zostanie ich blask;)
Obeszliśmy Swołowo dookoła, zrobiłam kilkadziesiąt zdjęć, zapraszam na pokaz, a tych, którzy chcielby zdjęcia spokojnie oglądnąć, na picasę do albumu. Myślę, że warto!
https://picasaweb.google.com/s/c/bin/slideshow.swf
Dodam jeszcze, że niemal wszystkie gospodarstwa opisane są na stosownych tablicach – nie ma ich w albumie, ale uzupełniam;)